Proces karny to złożony mechanizm, mający na celu ustalenie prawdy i wymierzenie sprawiedliwości. Jednym z kluczowych elementów procesu dowodzenia w sprawach karnych jest konfrontacja, czyli bezpośrednie spotkanie osób przesłuchiwanych w celu zweryfikowania i porównania ich zeznań, wyjaśnień czy oświadczeń złożonych w danej sprawie. W tym artykule przybliżymy, na czym polega konfrontacja w procesie karnym i jakie ma znaczenie dla sprawiedliwego rozstrzygnięcia sprawy.
Konfrontacja
Konfrontacja w postępowaniu karnym jest czynnością procesową i stanowi element procesu dowodowego. Co do zasady, konfrontacja służy wyeliminowaniu sprzeczności w złożonych już oświadczeniach, wyjaśnieniach czy zeznaniach pochodzących z różnych źródeł dowodowych. Jest to szczególny rodzaj przesłuchania, podczas którego organ procesowy poprzez jednoczesne przesłuchanie dwóch źródeł dowodowych dąży do wyjaśnienia istotnych rozbieżności w środkach dowodowych z nich płynących, a dotyczących tej samej okoliczności (M. Kurowski [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 172).
Kto może uczestniczyć w konfrontacji?
Jak wynika z treści art. 172 Kodeksu postępowania karnego, konfrontowane mogą być osoby przesłuchiwane. Przesłuchiwani zatem mogą być:
- oskarżeni,
- świadkowie,
- biegli,
- specjaliści.
Nie budzi wątpliwości możliwość konfrontowania oskarżonego z oskarżonym, świadka ze świadkiem czy biegłego z biegłym. W zakresie przepisu brak jest wykluczenia pomiędzy poszczególnymi podmiotami przesłuchiwanymi co do możliwości konfrontowania np. świadka z oskarżonym (M. Kurowski [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 172).
W jaki sposób przeprowadzana jest konfrontacja?
Zasadniczym sposobem przeprowadzenia konfrontacji jest doprowadzenie do wypowiadania się na ten sam temat przez kolejne osoby, które słysząc wypowiedź poprzednika, mogą ustosunkowywać się do zasłyszanych treści oraz za zgodą prowadzącego czynność zadawać sobie pytania (M. Kurowski [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 172).
Oceny przebiegu konfrontacji dokonuje się w oparciu o zasadę swobodnej oceny dowodów.
Na czyj wniosek przeprowadzana jest konfrontacja?
Konfrontacja przeprowadzana jest przez sąd (bądź organ prowadzący postępowanie przygotowawcze) na wniosek strony lub z urzędu. Jest czynnością podejmowaną fakultatywnie i może odbyć się zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego.
Podsumowanie
Konfrontacja w procesie karnym jest ważnym narzędziem w ustalaniu prawdy i dochodzeniu do sprawiedliwości. Pomimo pewnych wyzwań, prawidłowo przeprowadzona może znacząco przyczynić się do wyjaśnienia istotnych kwestii w sprawie. Jest to procedura, która wymaga profesjonalizmu, obiektywizmu i odpowiedniej wrażliwości, aby efektywnie służyć swojemu celowi w procesie karnym.
Stan prawny: grudzień 2023 r.
Fot.: pexels.com
