Pierwsza pomoc to określenie pomocy, której udzielają poszkodowanej osobie przypadkowi świadkowie, którzy w zdecydowanej większości nie mają wykształcenia medycznego. Zapewne każdy z nas miał kiedyś do czynienia z procedurą udzielania pierwszej pomocy – przy okazji przeróżnych kursów, w szkole czy chociażby w pracy podczas szkolenia BHP, a co za tym idzie, w teorii, posiadamy mniejszą bądź większą wiedzę na temat udzielania pierwszej pomocy. A co jeżeli faktycznie wydarzy się wypadek z osobami poszkodowanymi i będziesz jego świadkiem? Co jeżeli nie będziesz umiał pomóc osobom poszkodowanym? W dzisiejszym wpisie nakreślimy kształt obowiązku udzielenia pierwszej pomocy oraz konsekwencje jej nieudzielenia.
PRZESTĘPSTWO NIEUDZIELENIA POMOCY – PODSTAWA PRAWNA
Obowiązek udzielenia pierwszej pomocy regulują przepisy kodeksu karnego, tj. art. 162 KK. Zgodnie z ww. przepisem, kto nie udziela pomocy człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącemu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, a może jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na wyżej wymienione niebezpieczeństwo, podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności.
Jak wskazuje powyższy przepis, każdy z nas ma obowiązek udzielenia pomocy osobie znajdującej się w bezpośrednim niebezpieczeństwie utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu! Należy pamiętać, iż obowiązek udzielenia pomocy nie odnosi się tylko i wyłącznie do wypadków komunikacyjnych, ale również do wszystkich innych sytuacji, w których życie i zdrowie człowieka jest bezpośrednio zagrożone. Jeżeli zdarzy się nam być świadkiem ww. zdarzenia – nie możemy przejść obok niego obojętnie.
Co ważne, odpowiedzialność karna powstaje niezależnie od potencjalnego skutku nieudzielenia takiej pomocy, np. śmierci osoby potrzebującej pomocy.
WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI
Co do zasady, za nieudzielenie pomocy osobie potrzebującej grozi nam odpowiedzialność karna. Są oczywiście wyjątki od tej reguły, tj. tzw. wyłączenia odpowiedzialności.
Art. 162 § 2 KK przewiduje wyłączenie przestępności czynu nieudzielenia pomocy. Zgodnie z powyższym przepisem, przestępstwa nie popełnia osoba, która nie udzieliła pomocy, do której konieczne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których była możliwość niezwłocznej pomocy ze strony podmiotów właściwych do jej udzielenia, np. pogotowia ratunkowego.
Nie zostaniemy pociągnięci do odpowiedzialności również w przypadku nieudzielenia pomocy, w sytuacji niebezpieczeństwa utraty życia lub zdrowia osoby ratującej.
CZY COŚ NAM GROZI ZA NIEUMIEJĘTNE UDZIELENIE PIERWSZEJ POMOCY?
Nie! Ustawodawca, w przepisie określającym sankcje za nieudzielenie pomocy, nie uregulował skutku działań podjętych, by pomóc osobie poszkodowanej. By uniknąć odpowiedzialności karnej za nieudzielenie pomocy osoba będąca świadkiem zdarzenia powinna dołożyć należytej staranności, by jak najlepiej (według swojej wiedzy i umiejętności) pomóc osobie poszkodowanej. Dlatego też, będąc świadkiem jakiegokolwiek zdarzenia nie bójmy się pomagać! Nasza reakcja może mieć olbrzymie znaczenie i należy pamiętać, że już samo wezwanie ambulansu jest udzieleniem pomocy.
