Pojęcie kradzieży jest dobrze znane i szeroko stosowane w prawie karnym, jednak warto zrozumieć różnice między przestępstwem kradzieży a kradzieżą z włamaniem, gdyż mają one różne konsekwencje i skutki prawne. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tym dwóm rodzajom przestępstw, ich definicjom, różnicom oraz konsekwencjom dla sprawców i ofiar.
Przestępstwo kradzieży
Przestępstwo kradzieży zostało określone w art. 278 Kodeksu karnego. Wyżej wymieniony przepis wyróżnia różne typy przestępstwa kradzieży, tj.:
- typ podstawowy – zabór w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej,
- typ podstawowy – kradzież programu komputerowego,
- typ podstawowy – kradzież energii elektrycznej lub cudzej karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego,
- typ kwalifikowany kradzieży, w którym znamieniem kwalifikującym jest dopuszczenie się kradzieży szczególnie zuchwałej,
- typ uprzywilejowany kradzieży, w wypadku mniejszej wagi.
Przedmiotem ochrony przestępstwa kradzieży są własność, posiadanie oraz inne prawa rzeczowe i obligacyjne do rzeczy ruchomej, a więc przedmiotu materialnego, wyodrębnionego i mogącego samodzielnie występować w obrocie oraz przedstawiającego wartość majątkową (M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., wyd. V, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022, art. 278).
Cudza rzecz ruchoma – co to takiego?
Przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa kradzieży jest cudza rzecz ruchoma. Za rzecz ruchomą możemy uznać przedmiot wyodrębniony, który posiada wartość materialną i może być przedmiotem obrotu. O rzeczy ruchomej mowa również w przepisach kodeksu karnego, tj. art. 115 § 9 KK: rzeczą ruchomą jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy, środek pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.
Kradzież – kiedy jest przestępstwem a kiedy wykroczeniem?
Analizując zagadnienie przestępstwa kradzieży, nie sposób wspomnieć o tym, iż kradzież ma charakter czynu przepołowionego, tj. w zależności od wartości skradzionej rzeczy, kradzież może być wykroczeniem albo przestępstwem. Od dnia 1 października 2023 została zmieniona wysokość kwoty czynu przepołowionego kradzieży i na dzień dzisiejszy wynosi 800 zł. Zgodnie bowiem z art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń, każdy kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Przestępstwo kradzieży z włamaniem
Kradzież z włamaniem jest typem kwalifikowanym przestępstwa kradzieży, którego analizy dokonaliśmy powyżej. Zgodnie z art. 279 § 1 KK każdy kto kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Znamieniem kwalifikującym przestępstwa kradzieży z włamaniem jest sposób działania sprawcy, mianowicie włamanie. Kradzież z włamaniem zawsze stanowi przestępstwo, niezależnie od wartości przedmiotu czynności wykonawczej, tj. ten typ przestępstwa nie jest czynem przepołowionym!
Czym jest włamanie?
Włamanie polega na przełamaniu zabezpieczeń chroniących przedmiot czynności wykonawczej przed kradzieżą. Najczęściej sprowadza się ono do ich fizycznego przełamania, jednak włamaniem jest również przełamanie zabezpieczeń cyfrowych. Włamaniem jest także przełamanie kodów zabezpieczających program komputerowy przed jego nielegalnym uzyskaniem. Nie ma przy tym znaczenia, czy zabezpieczenie przedmiotu przed kradzieżą jest efektywne i jakich środków należy użyć, by je sforsować (M. Kulik [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2024, art. 278(a), art. 279).
Stan prawny: kwiecień 2024 r.
Fot.: pixabay.com
